Water

In Noord-Nederland zijn ongeveer 125 vestigingen actief in watertechnologie. Het totaal aantal arbeidsplaatsen bedraagt 3.200-3.500 en de omzet is ca. 700miljoen euro. Met 75 vestigingen, goed voor 1.500 banen, is de grootste concentratie te vinden in Fryslân. In termen van werkgelegenheid is het een relatief jonge en daarom kleine sector. Wel is het voor de toekomst een economisch kansrijke sector met een duidelijke groeiverwachting. De helft van de bedrijven heeft momenteel vacatures en twee derde verwacht de komende vijf jaar groei. De belangrijkste behoeften om marktkansen te benutten, zijn financiële middelen, samenwerking en kennis van markten en gebruikers. De gekozen maatregelen hebben daarom betrekking op deze behoeften.

Met de oprichting van het onderzoeksinstituut Wetsus, de Watercampus en Wateralliantie is de basis gelegd voor een volwaardig watertechnologiecluster en is er sprake van een kennisinfrastructuur voor onderwijs, onderzoek en innovatie. De ambitie is om Nederland te ontwikkelen tot de Europese Watertechnologie Hub, met de Watercampus in Leeuwarden als kristallisatiepunt. De provincie Fryslân en gemeente Leeuwarden hebben een langjarig commitment uitgesproken om het cluster verder te ontwikkelen. Dit blijkt uit de financiering van Wetsus tot 2020 (onder voorwaarden), de uitbouw van de Watercampus, de samenwerkingsagenda provincie-gemeente en de reservering van REP-regiogelden voor het valorisatieprogramma watertechnologie tot 2020.

Het is de bedoeling het bestaande netwerk uit te bouwen tot meer dan 150 bedrijven en 30 universiteiten/ instellingen uit binnen- en buitenland om structureel te werken aan ontwikkeling en vermarkting van nieuwe watertechnologieën en uit te groeien tot wereldleider op het terrein van innovatieve watertechnologie. Dit betekent een groei van het aantal kenniswerkers op en rond de Watercampus Leeuwarden van de huidige 300 tot 2000 in 2020 en een forse toename van werkgelegenheid bij toeleverende industrie en dienstverlening.

Om een groter marktaandeel te verkrijgen en de opgebouwde kennis om te zetten in business, is inzet op internationale promotie en export nodig. Potentiële klanten verwachten praktijkvoorbeelden van nieuwe technieken en concepten. Financiering van de commercialisatie (in de vorm van risicodragend vermogen) via het Doefonds, NOM en nationale fondsen. Ter ondersteuning van marktontwikkeling zijn de afgelopen jaren tal van demo’s en pilots ontwikkeld, zoals Waterschoon Sneek, Pilot Blue Energy bij de Afsluitdijk en verduurzaming van de waterketen gericht op zelfvoorziening op de Waddeneilanden. De Water Alliance draagt zorg voor het benodigde organiserend vermogen door partijen te verbinden en de aanwezige kracht en faciliteiten te promoten.

De uitdagingen waar de sector voor staat, zijn:

• De verbetering van de concurrentiepositie. Aandachtspunten zijn de beperkte omvang van de thuismarkt, voldoende bedrijven met kritische massa, de verkorting van de timeto- market en versterking van focus, samenwerking en branding.
   
• Knelpunten op de arbeidsmarkt. Aansluiten van kennis en vaardigheden van afgestudeerden op de behoefte (bèta- en gammakennis), en onvoldoende samenwerking op brancheniveau.
   
• Inperken van financiële risico’s. Aandachtspunten zijn exportfinanciering, kennisvalorisatie en tegengaan van versnippering van de sector.
   
• Stimuleren van cross overs met andere speerpuntsectoren, bijv. het ontwikkelen van agrofood ketens in het buitenland kan alleen indien er gezuiverd water voor handen is.

Met daarbij de onderstaande doelstellingen:

• Vergroting van de internationale zichtbaarheid/export, onder andere door verbetering van de toegankelijkheid tot voornamelijk de industrie/landbouw/publieke markten in onder meer Oost-Europa en de toerisme/landbouw/publieke markten in Zuid-Europa (substantiële EU-middelen waarvan 10% kan worden besteed aan Centers of Excellence in overige lidstaten) en ontwikkeling van grootschalige voorbeeld-/icoonprojecten voor deze markten.
   
• Het onverminderd verder uitbouwen van het watertechnologie cluster is een belangrijke succesfactor voor het realiseren van het doel om meer kenniswerkers aan te trekken in zowel onderzoek, maar zeker ook in de zich vestigende en groeiende bedrijven in de regio.